Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, federal hükümetin tavsiyesi üzerine bir sonraki federal meclis seçimlerinin 28 Eylül 2025 tarihinde yapılacağını açıkladı. Doğu eyaletleri Saksonya ve Thüringen’de 1 Eylül’de, Brandenburg’da 22 Eylül’de düzenlenecek eyalet seçimleri yaklaşırken, yapılan son kamuoyu yoklamalarına nazaran, Almanya halkının birden fazla hiçbir partinin halkın sıkıntılarını çözemeyeceğine inanıyor. Basına yansıyan haberlere nazaran de Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve liberal Hür Demokratik Parti’den (FDP) oluşan ‘trafik ışığı’ koalisyon hükümetini bir ortada tutan tahminen de tek etmen seçmelerden, yani muhtemel bir erken seçimin sonucundan duyulan endişe olarak öne çıkıyor.
Almanya’nın, bilhassa de ülkedeki Türkiyeli toplumunun hafızasında 1993 yılındaki ırkçı atak ile yer edinen Solingen kentinde, 23 Ağustos Cuma akşamı ‘Çeşitlilik Festivali’nde düzenlenen bıçaklı atakta üç kişi hayatını kaybetti, beşi ağır olmak üzere sekiz kişi yaralandı. Kuşkulu, olayın sonraki günü yakalanırken, saldırıyı IŞİD üstlendi. Kuzey Ren Vestfalya’nın Hıristiyan Demokrat Partili (CDU) Başbakanı Hendrik Wüst, hücumun Almanya’yı ‘kalbinden vurduğunu’ söylerken, Almanya basınına yansıyan haberlerde şüphelinin geçen yıl ülkeden hudut dışı edilmesi gerektiği bilgisine yer verildi. Siyasi partilerden ise bir kere daha ‘daha sert bir göç politikası’ ve ‘bıçak yasağı’ daveti geldi.
Komşu Yunanistan’ın başşehri Atina’daki orman yangınlarının tesirlerinden Almanya halkının ‘çoğunluğun diktatörlüğüne olan özlemine’ geçtiğimiz hafta Almanya basınına yansıyan haber ve yorumlardan öne çıkan kimileri şöyleydi.
‘KOALİSYONU BİR ORTADA TUTAN TEK ŞEY SEÇMEN KORKUSU’
Uzaktan bakıldığında en azından kağıt üstünde ‘üç benzemez’ olduğu yorumu yapılabilecek üç partinin kurduğu ‘trafik ışığı’ koalisyonu, iktidarda olduğu yaklaşık 3 sene boyunca iktisat siyasetlerinden dış siyasete kadar pek çok alanda eleştirildi, eleştirilmeye devam ediyor. Haftalık siyaset dergisi Der Spiegel, FDP lideri ve Maliye Bakanı’na işaret ederek, “Christian Lindner kendisini Gandalf ile kıyasladığında” başlığını kullandığı tahlilinde, Yeşiller Partili İktisat ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck ile SPD’li Başbakan Olaf Scholz’a da atıfla, “Habeck ve Lindner’in birbirlerine söyleyecek öbür bir şeyi yok; Scholz ise kendi koalisyonu hakkında latifeler yapıyor. Trafik ışığını bir ortada tutan tek şey seçmenlerden duyulan endişe. Pekala bu, Almanya için ne manaya geliyor?” diye sordu. Üç ismin 2025 bütçesi konusunda çıkmazda olduğuna işaret edilen tahlilde, üç siyasetçinin bahisle ilgili görüşmelerine sessizliğin hakim olduğu müşahedesi paylaşıldı. Cuma akşamı sonunda bir mutabakata varılmış olsa da bu sefer de üç isim ortak bir açıklama yapmadı.
“Bu bir çözülmenin hikayesi” denilen tahlilde, şu değerlendirmeye yer verildi: “Yakın vakit içinde yeni bir seçim olsaydı, trafik ışığı koalisyon ortaklarının üçünün de seçmenlerden korkmak için sebebi olurdu. SPD, dört yıl sonra neredeyse kesin bir formda başbakanlığı yine kaybeder, Yeşiller muhtemelen kendi çıkarlarını gözeten hırslı bir parti boyutuna geri döner, FDP ise federal meclisin dışında kalabilirdi. Görünüşe nazaran, trafik ışığı bu durumda bu türlü devam etmenin daha âlâ olduğunu düşünüyor. Devam edin ve gizlice umut edin ki hükümeti bir ortaya getirecek, hatta dönüp geriye bakıldığında yaşanan her şeye karşın onu epeyce yönetim edilebilir gösterecek bir şeyler olsun. Daha sonra kararlılıkla çözülebilecek bir petrol krizi… Ya da Donald Trump’ın tekrar seçilmesi…” (23 Ağustos)
ANKET: YÜZDE 53, PROBLEMLERİN TAHLİLİNDE HİÇBİR PARTİYE GÜVENMİYOR
Almanya basınına yansıyan son kamuoyu yoklamalarına nazaran, bu üç koalisyon partisi muhtemel bir seçimin sonuçlarından, yani aslında seçmenlerden korkmakta çok da haksız değil. Focus dergisinin aktardığına nazaran, ‘RTL/ntv Trendbarometer’ anketinin sonuçları, başbakan direkt halk tarafından seçilebilseydi seçmenlerin yüzde 26’sının oyunu Scholz’dan yana, bir başka yüzde 26’sının ise ana muhalefet CDU lideri Friedrich Merz’den yana kullanacağını ortaya koydu. Ankete katılan şahıslara ülkenin sıkıntılarını hangi siyasi partinin çözebileceği sorusu da yöneltildi. İştirakçilerin yüzde 20’si bu soruya kardeş partiler ‘CDU/CSU’ karşılığını verirken, SPD’nin oyu yüzde 8’de, Yeşiller ve faşist Almanya için Alternatif’in (AfD) oyu yüzde 6’da, FDP’nin oyu ise yüzde 2’de kaldı. Seçmenlerin yüzde 53’ü Almanya’daki hiçbir partinin ülkedeki problemlere tahlil bulamayacağı görüşünü lisana getirdi. (20 Ağustos)
‘OTORİTER BİR DEVLETE DUYULAN TEHLİKELİ ÖZLEM’
Almanya’da son periyotta yapılan anketlerin ortaya koyduğu bir öbür durum ise gelecek ay üç doğu eyaletinde yapılacak seçimlerde faşist AfD’nin favori pozisyonunda olması. Tarihçi Ilko-Sascha Kowalczuk, “Otoriter bir devlete duyulan tehlikeli özlem” başlıklı makalesinde, “Almanya’nın doğusundaki vatandaşların üçte ikisi, aşırılıkçılara oy verebileceğini düşünüyor, pek çok kişi ise ‘çoğunluğun iktidarında’ yaşamak istiyor” müşahedesini paylaşarak ‘toplumun merkezinin kaybolmasının bir açıklamasının olduğunu’ yazdı.
“Bu yalnızca AfD ve Sahra Wagenknecht Birliği (BSW) ile ilgili değil; hayır, bu, çok daha güçlü sosyopolitik bir ana akımla alakalı: Otoriter bir devlet yapısı, homojen bir toplum ve azınlıkların hak ve taleplerinin hiçbir rol oynamadığı ‘çoğunluğun diktatörlüğü’…” diyen tarihçi, eski Doğu Almanya’ya işaret ederek “Komünist diktatörlükten gelen insanların birçok devlet ile toplum ortasındaki farktan habersizdi” sözlerini kullandı. Kowalczuk, mevzuya ait olarak “Bugün Doğu’da devlete karşı büyük bir şüpheciliğin yaygınlaştığına şahit olunuyorsa, bu katiyetle yeni bir bulgu değil. 1990 yılından bu yana Doğu’da güçlü bir devlet davetinin çoğunluk tarafından desteklendiği görülüyor. Pek çok kişi hâlâ devletin yerine getirmesi gereken toplumsal ve sivil toplum vazifeleri olduğunu varsayıyor” müşahedesini paylaştı. Tarihçi, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“(Berlin) duvarının yıkılmasından 35 yıl sonra dünyamız, Avrupa’mız ve Almanya’mız değişti. Böylesine süratli değişim ve gelişmeleri kimse kestirim edemezdi. Dijital ihtilal tüm dünyayı büyük zorluklarla karşı karşıya bırakıyor. Dünya çapında yalnızca dönüşüm yorgunluğunu değil, tıpkı vakitte dönüşüm bunalmasını da deneyimliyoruz. Bu türlü bir durumda pek çok kişi güvenlik arayışına giriyor. Geçmişten daha fazla güvenlik sağlayan bir şey var mı? Geriye dönüp baktığınızda işlerin nasıl ‘gittiğini’ ve nasıl hareket etmeniz gerektiğini tam olarak biliyorsunuz. Popülistler bunun üzerine inşa ederek ‘altın’ geçmişi anımsatan bir gelecek vaat ediyor.” (Der Spiegel, 21 Ağustos)
SOLİNGEN SALDIRISI SONRASI GÖÇ VE BIÇAK YASAĞI TARTIŞMASI
Solingen kentinde cuma akşamı düzenlenen ve Der Spiegel mecmuasının haberine nazaran Suriyeli Issa Al H. isimli bir Suriye vatandaşının gerçekleştirdiği bıçaklı atak, İngiltere üzere ülkelerde de yabancı ve göçmen düşmanlığının arttığı bir devirde Almanya’da göç ve sığınma siyasetini bir kere daha gündeme getirdi. SPD Eş Genel Başkanı Saskia Esken, şüphelinin gözaltına alınmasının akabinde Rheinische Post gazetesine verdiği demeçte, cürüm faillerinin hudut dışı edilmesini talep etti. Esken, “Şimdi olması gereken, hatalıların ve İslamcı tehditlerin Suriye ve Afganistan da dahil olmak üzere dengeli bir formda hudut dışı edilmesidir” değerlendirmesinde bulundu. Almanya üzere ‘açık bir toplumda mutlak güvenlik diye bir şey olmadığını’ savunan Esken, federal başbakanların bıçak yasaklarını uygulamaya koyabileceğini ve olaylar özelinde görüntü izleme yapılabileceğini söyledi. Göç siyasetinin sıkılaştırılmasının yanı sıra bıçak kullanımına yönelik bir kısıtlama ve yaptırım talebi de CDU’dan geldi. CDU’lu siyasetçi Thorsten Frei, trafik ışığı hükümetine seslenerek “Federal hükümet her vakit gerçek yolu kamuoyu önünde tartışmak yerine harekete geçmeli” diye konuştu. “Federal İçişleri Bakanı ve Federal Adalet Bakanı artık genç erkekler ortasında artan bıçaklı şiddetle nasıl tesirli bir formda gayret etmek istediklerine dair uygulanabilir bir konsept sunmalı” diyen Frei, bunun bıçak yasağını da içerebileceğini anlattı. (25 Ağustos)
ATİNA’DAKİ YANGINLAR KENT ÖMRÜ VE İKLİM İÇİN NE MANAYA GELİYOR?
Almanya’nın Die Tageszeitung (taz) gazetesi, geçtiğimiz hafta komşu Yunanistan’ın başşehri Atina’da yaşanan ve Başbakan Kiryakos Miçotakis’e yönelik ‘istifa’ davetlerini beraberinde getiren orman yangınını da mercek altına aldı. Uzman Alexandros Dimitrakopoulos, “Atina Kahire olacak” başlığıyla yayınlanan söyleşide, yangın için “Bu, Yunanlar için bir şok” diye konuştu. Atina’da o periyotta yangın çıkma riskinin 5 üzerinden 4 olduğu bilgisini veren Dimitrakopoulos, yangınlara müdahalenin kâfi olmadığını belirterek şöyle konuştu: “Hayır, sonuçlara baktığınızda kâfi değildi. Burada itfaiye güçlerinin ne kadar aktif olduğu sorusu ortaya çıkıyor. Bu, yangınlarla çaba ederken yaptıkları somut işle, itfaiye ekipmanlarını kullanımlarıyla ve yangın söndürme planlarının ne kadar tesirli olduğuyla alakalı: Velhasıl bu, kaç kişinin yangın söndürme çalışmalarına katıldığı ya da bunun için kullanılan gereç problemi değil; buradaki sıkıntı bunları nasıl kullandığınız.”
Dimitrakopoulos, Atina’da çok az yeşil alan ve park olduğu hatırlatılarak sorulan “Bölgenin akciğerlerinde yanan alanlar başşehrin iklimi ve ömrü açısından ne manaya geliyor?” sorusunu ise şöyle yanıtladı: “Kısa vadede, bir ila iki hafta boyunca, havada asılı partiküller PM 10 ve PM 2,5’in yanı sıra ozon ölçüsünde da artış beklenebilir. Bu da teneffüs problemlerine yol açar. Orta vadede ormanların yok edilmesi, kent içinde mikro iklimin en az 1,5 ila 2 derece ısınmasına neden olacak. Yazlar daha da kurak geçecek. Sıcak hava dalgalarında sıcaklıklar 39 derece civarında olacak. Atina, Kahire olacak! Uzun vadede ormanların yakılması nedeniyle atmosferdeki karbondioksit ölçüsünün artması sonucu ‘sera etkisi’ ve iklim değişikliği artacak. Bunun turizme de yansımasının olması kaçınılmaz.” (19 Ağustos)