Cumhuriyetimizin birinci yıllarında alanında “Öncülük” yapacak kuruluşlar oluşturulmuş. Eğitim konusunda da tam 95 yıl önce Türk Maarif Cemiyeti, bugünkü ismiyle Türk Eğitim Derneği (TED) kurulmuş. Birinci Meclis binasında oda verilmiş, sonra kalede bulunan Koçzade Hanı’nda bir odaya taşınmış. Derneğe kaynak olsun diye Basın İlan Kurumu’nun gelirleri Türk Maarif Cemiyeti’ne aktarılmış.
Ne yapmış bu cemiyet? On binlerce bireye okuma yazma öğretmiş. O devirde ülkemizde yalnızca İstanbul’da bir üniversite bulunuyordu. Öğrencilerin barınması için yurt yapmış. Hatay’ın ülkemize katılmasıyla birlikte cemiyete öğrenci yurdu açma misyonu verilmiş. Uşak’ta tek olan Misyoner Lisesi kapatılınca çabucak onu cemiyet devralıyor.
BURS EŞİTTİR HAYAT
İsmet İnönü’nün başbakanlığı devrinde TED, kamu faydası olan dernek oluyor. TED, Merkez Bankası’nın da kurucu ortağı. O devir kendisine üç ana misyon verilmiş. TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu bunları şöyle açıklıyor:
1- Milletimizin evlatları yabancı ülkelerin okullarına muhtaç edilmesin. Bu maksatla yabancı lisanda eğitim veren ulusal okullar açılsın. Bugün 45 okulumuz, bir üniversitemiz var.
2- Maddi imkanı olmayan çocuklara dayanak verilsin. Bu hedefle 40 binin üzerinde öğrenciye burslar verdik. Öncü çocuklar yetiştirmek için de burs veriyoruz. Diksiyon dersi dahil ferdî gelişim kurslarına da tabi tutuyoruz. Burs eşittir para değil, burs eşittir hayat. Ferdî hayatları, diğerlerini etkileyecek formda geliştiriyor, yetiştiriyoruz.
ZİHİNSEL SOYKIRIM
3- Eğitime istikamet vermek. Bunu gururla söylüyorum ki eğitim alanında fikir kuruluşumuz olan TEDMEM’le bilgiye dayalı çalışma yapıyoruz. Eğitimdeki zihinsel soykırım olan ezberin kaldırılmasına, öğrencilerimizin okul dışında kademelere geçiş imtihanlarını kazanmak için mahkum edildiği dershane sisteminin yok edilmesine, 21. yüzyılda altındaki kağıttan kıymetsiz mühürlü diplomaya sahip değil, dünyada başkan olacak, ülkeyi lider yapacak kuşaklar olmaya adadık.
TED bununla da kalmıyor. Köy öğretmenlerine akademik, toplumsal ve ruhsal dayanak veriyor. Örneğin; Soma, Amasra üzere maden kazalarında hayatlarını kaybedenlerin çocuklarını da sahipsiz bırakmıyor.
KURULUŞ GÜNÜ
31 Ocak, TED’in 95’inci kuruluş yıldönümü. TED’i nasıl bilirsiniz? Akla gelen birinci karşılık, “Kolej” olabilir. TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu “Hayır” diyor ve şu açıklamayı yapıyor:
“Elbette okullarımız bizim en güçlü kısmımız lakin size bizi kısaca anlatayım. Tarih 1928. Maarif Cemiyeti’ne, Cumhuriyet’in kuruluşuna, savaştan çıkmış bir milletin eğitim sevdasına bakmak gerek. Kurtuluş Savaşı sırasında cephede savaş sürerken, Maarif Kongresi’ni toplamış bir önderin eğitme ne derece ehemmiyet verdiğini biliyoruz. Toprak meydanda kazanılır elbette lakin gelecek eğitimle kurulur. O günlerde ülkede yalnızca 72 ortaokul, 23 lise vardı. Hal böyleyken eğitimde bir gelecek projesi kurmak koşul olmuştu. İşte bu fikir ile TED, 1928 yılında Mustafa Kemal Atatürk ve Cumhuriyet’i kuran takımların yol göstericiliğinde, uzun soluklu bir savaş sonrası ayağa kalmak için çabalayan bir ülkede, eğitime taraf vermesi için kurulan sivil bir inisiyatiftir. Yani TED, Türkiye’nin eğitim alanındaki en esaslı sivil toplum kuruluşudur.
HAYAT=180 DAKİKA DEĞİL
Pehlivanoğlu “Bu kuruluş siyaset yapmaz” temel prensibinde yol aldıklarını belirtti ve şunları söyledi: 95 yılda yaklaşık 60 bini bulan bursiyerimiz, devlet okullarındaki öğrencilere yabancı lisan dayanağı veren projelerimiz, mesleğe yeni atanmış bayan köy öğretmenlerimize yönelik çalışmalarımız, ‘Öncelik Sıhhat Öncelik Okul’ diyerek salgın sürecinde bile yüz yüze eğitimin değerine yaptığımız vurgu, yıllardır ‘Hayat=180 Dakika Değil” cümlesine dikkat çekerek ölçme değerlendirmenin okulu değerli hale getirmekle mümkün olduğunu söylemek ve çocukların testle tost ortasına sıkıştırılmaması için kampanyalar düzenlemek… İşte bir solukta anlattığım 95 yılın tecrübesiyle ortaya çıkan eserler.
ADALETLİ EĞİTİM
Genel Lider “Bizim misyonumuz, varlık nedenimiz bu ülkenin gençlerinin âlâ eğitim alabilmesidir. Bizim vazifemiz, varlık nedenimiz sivil bir inisiyatif olarak Türkiye geneline yayılmak, tüm çocuklara adaletli eğitim hakkı sunmaktır. Bizim misyonumuz, varlık nedenimiz bayrağına, toprağına, vatanına âşık gençler yetiştirmektir” diyor.
TED mezunlarıyla, öğrencileriyle koca bir aile olmuş ve daha da büyüyerek, tüm vilayetlere yayılma planıyla yoluna devam ediyor.